DATENBANK

1617, den 4. März: Adriaen Adriaenszn, pottenbakker, transporteert Willem Wiilemszn, zeepzieder in ‘de Hamer’, een huis ‘de Potbackerije’ aan het oude Singel tegenover de Geelvinckspijker met een pottenbakkerij in gebruik als suikerbakkerij daarachter en een woning onder één dak in de Pottenbakkerssteeg, belendend aan de westzijde Jacob Corneliszn (Pot, pottenbakker; nr. 536); GAA arch. 5061, Recht. Arch., dl.2167, f,39v, 18-4-1639. Reijnst Olphertszn heeft op 14-1-1636 bij executie voor f 6.700 een huis aan het Singel gekocht, waarin hij woonde, met twee woningen in de Pottenbakkerssteeg, afkomstig van Pieter Lourenszn Spiegel de jonge (schoonzoon van Willem Willemszn); Quelle: KW d1.38, f.r55v,

1635, den 6. Juli, comp. voor notaris H.J. van der Lijn de heer Floris Barthoutsz. van Poelenburch, inwoonende poorter deser stede Alkmaar. Geeft volmacht op Abraham Anthonisz. wonende Amsterdam om: 'uit kracht van het transport ende verseeckeringe nevens de E. Jacob van Alckemade en de Willem Willemsz. van Beynsdorp voor den notaris Laurens Lambertsen binnen Amsterdam van 18 October 1.1. te vorderen enz. al hetgene bij genoemd transport is overgedragen'. Gepasseert ten huize van constituant te Alkmaar in de Langestraat. Hij teekent: "floris Barthoutsz van Poelenbrucht" (Notarieel Archief Alkmaar no. 44, folio 8;

De zeepzieder Bijnsdorp op 't Water te Amsterdam, in 't laatst der 16de eeuw, had aan zijn fabriek de Hamer uithangen. ‘Geld slaat men met hamers,’ zegt het oude spreekwoord; maar de zeep wordt evenmin als de boter met hamers bewerkt. Toch rustte er zegen op het symbool van Bijnsdorp, die schatrijk werd en uit liefde en barmhartigheid een hofje stichtte op een ledig erf aan den Stadswal (d.i. nu op de Heerengracht bij de Heisteeg). Voor dit hofje liet hij alweêr zijn Hamer uithouwen; naar welken die huisjes, die nog altijd door dertig Roomsche bestjes bewoond worden, de Hamershuisjes heetten. Thans wil niemand meer gelooven dat het huisjes zijn, omdat ze in de diepte zijn verzonken en het geheel er uitziet, als had men daar den ingang te zoeken tot Helaas rijk:

En hij wendde zich Oostwaart Naar Hela's poort, Waar, diep begraven, De waarzegster lag.

Is het daarom, dat die liefdadige instelling van Bijnsdorp reeds voorlang betiteld is als het Hofje van Verdriet?

Het Hamer ’ en Bouwershof. Marnixstraat 281.

Das Hamerhofje befindet sich an der Herengracht 375, die Bewohner wurden bereits im Jahre 1628 durch das "armenkantoor" unterstützt, aber das Hamerhofje selbst war eine unabhängige Stiftung, die von den Erben des Stifters, dem Seifensieder William Bijnsdorp, nach dessen Seifenfabrik 'The Hammer' das Hamerhofje benannt wurde. Erst im Jahr 1822 übertrugen die Erben die Verwaltung dem "armenkantoor". Das "Bouwershuisjes", gelegen am Wijdesteeg 1-9, erbaut von Maria Bouwers und in ihrem Testament 1634 an Dirck Claes Scheepel und Gerrit Vermeulen vermacht, zwei der vier "armvaders" der "Beurs voor Catolijke Armen". Im Jahr 1877 wurden das "Hamerhofje" und das "Bouwershuisjes" vereint und die Verwaltung von Amsterdam kaufte ein Grundstück zwischen Marnixstraat und Lijnbaansgracht, um ein neues Haus zu bauen. Die beiden alten Höfe wurden verkauft. Quelle: Archief van het Rooms-Katholiek Oude-Armenkantoor en R.K. bejaardenhuis Sint Jacob

In den Frachtverträgen der noch erhaltenen notariellen Archive erscheint ein interessanter Befrachter, der in anderen Publikationen über die Italienfahrt noch nie erwähnt wurde. In den Verträgen wird er als "Willem Willemss, koopman, poorter ende inwoonder deser stede" bezeichnet, und er unterschreibt auch mit "Willem Willemss". Im Jahre 1591 befrachtete er 13 Schiffe nach Viareggio (eventuell La Spezia, Livorno), im folgenden Jahr 24 Schiffe, nämlich 18 nach Viareggio etc., 4 nach Venedig und 1 nach Genua, schließlich in den Jahren 1600 und 1602 10 Schiff nach Venedig. Dieser Willem Willemss war der bedeutendste Seifensieder in Amsterdam. Seine Seifensiederei "de Hamer" war "op het Water" (Damrak) ansässig. Er besaß auch die an den Nieuwendijk grenzenden Hinterhäuser. Nach 1635 verwenden seine Kinder den Familiennamen Beijnstorp, spätere Schreibweise: Van Beijnsdorp. Willem Willemss (van Beijnstorp) wurde 1548/49 geboren und starb am 10. März 1620 in Amsterdam, wo er im Familiengrab in der Nieuwe Kerk beigesetzt wurde. Um 1576 heiratete er Nelletgen Barthouts, die ebensowenig einen Familiennamen verwendete. Sie starb am 7. Juli 1625 und wurde am 10. Juli in der Niieuwe Kerk zu Grabe getragen. (Hermann Kellenbenz, Jürgen Schneider, Wirtschaftskräfte und Wirtschaftswege, Stuttgart 1978, S. 165)

Zwischen dem 20. Oktober 1591 und dem 17. März 1593 schickte Willem Willems van Beijnstopr 29 Schiffe mit 140 - 280 Tonnen von Amsterdam nach Italien.

i) Vergelijk Bijdragen D. XXXI, blz. 1 18—125.

320

en manieren doenlijck sijnde geconstitueert ende machtig gemaeckt, sulx sij doen mits desen den heeren Mr. Johannes ende Cornelis de Magistris advocaten hare broeders specialijck omme als hare constituante personen mede representeerende en uyt haere namen voor de H. Gerechte deser stad, weder op te dragen of te doen overtekenen aen en ter behoeve van Lucia Beyendorp ende kinderen van Petronella Beyndorp geteelt bij Jan van Tongeren de helft van het huys genaemt de Hamer staende op 't Water met den aenkleve van dien in conformité van den opdracht door wijlen Willemsen van Beynsdorp, ten behoeve van haer constituanten vader Mr. Trojanis de Magistris sal. gedaghte gepasseerd in dato den 15en Aprilis anno 1638. Wijders met de voorn. Lucia Bijndorp ende Jan van Tongeren te liquideren vereffenen ende accorderen alle sodanige Rekeningen, questien ende verschillen, als noch eenichsints openstaende soude mogen sijn ende vervolgens te passeren, geven ende ontvangen, quitancien ende alle anderen actiën en schrifturen, die eenigsints nodigh souden mogen sijn tot den uyteinde der sake toe. Ende vorder uytgevvesen is met alle den gevolge en aencleve van dien. Meer alles te doen, dat zij constituanten selfs present synde souden comen doen. Verclarende van waerde te houden al 't gunt ingevolge van desen gedaen ende verricht sal werden. Onder alle verbant van Rechte sonder Gedaen binnen deser stede van Amsterdamme ter presentie van Conraedt Vignon, Andries van Enst getuygen hiertoe versocht.

Margretha de Magistris.

Anna de Magistris.