DATENBANK

Theodorus Victor van Berckel, hiervoren sub b. genoemd, die als stempelsnijder eene Europeesche vermaardheid verkreeg, werd in den Bosch geboren 21 April 1739, vermoedelijk in het huis de Gulden Arend, want hij werd in het R.K. bedehuis van St. Jan, dat in de nabijheid daarvan stond, gedoopt, hetwelk volgenderwijze in het doopregister van die kerk vermeld staat: 21 April 1739 baptisatus est Theodorus Victor, filius legitimus Theodori van Berckel et Catharinae Backers, conjugum. Susceperunt Reverendus Dominus Joannes Henricus van Berckel, canonicus et Maria van Boxmeer. Zijn vader leidde hem in zijn vak van goud- en zilversmid op en wilde hem tevens laten leeren het teekenen, dat zijn schoonzoon Godefridus van Amelsvoort hem moest onderwijzen; hij toonde daarbij zoo weinig aanleg, dat van Amelsvoort menigmaal tot zijne vrouw zeide, dat hij hem geen onderricht meer zou geven als zij niet zijne zuster was. Eindelijk ontwaakte het talent in dezen van Berckel en de eerste proeve, welke hij van zijne kunst gaf, schijnt een Bossche stadhuispenning met het jaartal 1706 (het laatste cijfer is blijkbaar weggesneden) geweest te zijn; hij maakte dien naar eenen stadhuispenning, door zijnen grootvader van Berckel vervaardigd, doch graveerde dien naar den trant van Marmé. Zijn vader deed hem daarop voor een jaar bij laatstgenoemde in de leer tegen betaling van fl 700; in dien leertijd graveerde hij waarschijnlijk de keerzijde van een Bosschen stadhuispenning van 1741, waarop het naamteeken B. staat; hij zal dit hebben kunnen doen, omdat van dien penning, welke op den aanleg van den straatweg van den Bosch op Eindhoven geslagen was, zoovele exemplaren gemaakt moesten worden, dat de stempels daarvan meermalen vernieuwd moesten worden en hij daarom de keerzijde van een daarvan op het atelier van zijnen leermeester Marmé zal hebben mogen graveeren. Nadat hij van uit Kleef in den Bosch teruggekeerd was, kwam hij in de goud- en zilversmederij van zijnen vader, waarin hij bleef totdat hij in 1763 in het huwelijk trad met zijne na te noemen vrouw. Intusschen had hij zich als een uitstekend medailleur doen kennen bij het vervaardigen van de Bossche Stadhuispenningen van 1761, 1762 en 1763. In laatstgezegd jaar begaf hij zich naar Rotterdam metterwoon en richtte hij toen aldaar voor eigen rekening eene zilversmederij op. Van uit die stad verspreidde zich zijn naam als kundig medailleur weldra naar het buitenland, zoodat hij reeds in 1776 door Hertog Karel van Lotharingen benoemd werd tot graveurgeneraal van H. M. munten in de Oostenrijksche Nederlanden te Brussel; hij graveerde aldaar tal van munten en penningen, waarvan de een al mooier was dan de andere, zoodat hij zijn naam van hoogst bekwaam stempelsnijder voor goed gevestigd werd. Bij den inval der Fransche Republikeinen in België in 1792 week hij met zijn talrijk gezin naar den Bosch, vanwaar hij in 1796 weder naar Brussel schijnt gegaan te zijn, daar toch den 22 Juli van dat jaar zijn zoon Petrus Cornelis, woonachtig te den Bosch, voor Schepenen aldaar verklaarde, dat zijn vader Theodorus, graveur, geboren in den Bosch, zich sedert eenigen tijd hebbende verwijderd om zijn vak uit te oefenen, dientengevolge is gebracht op de lijst der emigranten te Brussel en dat hij wenschte, dat deze daarvan zou worden geroyeerd. In 1802 was hij te Xanthen, alwaar hij den 3 November van dat jaar het ongeluk had zijne vrouw te verliezen. Hij werd vervolgens tweede graveur aan de Keizerlijke munt te Weenen, als hoedanig hij weldra werd gepensioneerd. In 1803 vestigde hij zich weder in den Bosch metterwoon, alwaar hij overleed 19 September 1808; in de St. Janskerk aldaar werd hij begraven en wel in het graf der echtelieden van Berckel-van Coudenhove. Zijne vrouw was Maria Anna van Nouhuys, dochter van Jacobus, die geboren werd te Lith en in den Bosch aan de Schapenmarkt het huis het Gulden Hoofd bezat en Elisabeth van den Hoven. Zij schonk hem vele kinderen, die allen ongehuwd bleven en zoo stierf met hen uit de familie van hunnen naam, die eens tot de voornaamste van den Bosch had behoord.